Beskrivelse af oplevelsen:

Kort na mijn eerste slokjes ochtendkoffie op de dag in kwestie, kreeg ik een raar gevoel in mijn bovenste borst, eerder zoals je iets slikt dat niet goed “verteert”. Ik dronk wat water maar het gevoel ebde niet weg. Integendeel, het volgende uur verergerde het en ik voelde me vrij moe en fysiek ongemakkelijk. Maar ik moest die ochtend een heel belangrijk project afmaken op het werk--één waarvan een medecollega het zo snel mogelijk nodig had voor een belangrijke studie waaraan we beiden werkten. Dus ondanks dat ik me steeds slechter begon te voelen, besloot ik naar het werk te gaan, het project af te werken en dan, waarschijnlijk, naar huis terug te keren.

Het was vrij moeilijk om naar het werk te gaan. Gewoonlijk duurde mijn wandeling naar de metro 10 minuten, nu deed ik er dubbel zo lang over en voor eens liet ik me door de roltrap vervoeren in plaats van ze naar beneden of naar boven te wandelen. Toen ik op het werk aangekomen was, voelde ik me heel zwak, maar zette me ertoe het project af te maken. Kort daarna was ik gewoon te zwak om verder te werken en de pijn in mijn bovenborst was verergerd en verspreidde zich naar mijn rechterarm en nek. Ik sprak met één van de advocaten waarmee ik werkte en hij was onmiddellijk bezorgd door mijn uiterlijk en symptomen en zei dat ik onmiddellijk naar het ziekenhuis moest gaan. Eén van mijn collega’s nam met mij de taxi naar het ziekenhuis (ik had hen verboden een ambulance te bellen). Tijdens de rit was ik extreem bezorgd dat het project onafgewerkt bleef en dat ik mijn collega in de steek had gelaten. (dit laatste is belangrijk voor mijn specifieke ervaring)

Nadat ik in een rolstoel zat, gebracht door iemand van het ziekenhuispersoneel, raakte ik bewusteloos in de spoedkamer en ontwaakte ik even, liggend op mijn rug met verschillende mensen die over me heen bogen, mijn kleren uittrokken en verschillende kleine witte pleisters op mijn borst plakten. Ik had redelijke, geen extreme, pijn gedurende tweëenhalve uur en was vrij vermoeid door al wat er gebeurd was. Ik herinner me dat ik tegen mezelf zei “dit begint echt te vervelen”.

Opeens hoorde ik duidelijk een heel ongewoon geluid--tussen een “pop” en een “snap”--dat blijkbaar kwam van de achterkant mijn hoofd, meer bepaald binnen het bovenste gebied aan de rechterzijde van mijn hoofd, ongeveer 2.5 à 4 cm boven en even achter het bovenste van mijn oor. Ik ontdekte dat mijn bewustzijn zich nu buiten mijn lichaam bevond. Eerst vroeg ik me af of ik aan het dromen was aangezien de ervaring wat leek op lucide dromen, iets dat ik geoefend had met wisselend succes de voorbije jaren. Maar ik zei tegen mezelf dat ik niet aan het dromen kon zijn want ik was niet aan het slapen en ik had niet geslapen. Op hetzelfde moment besefte ik dat de vervelende pijn volledig weg was en, dat was het meest verassende, dat ik zeer duidelijk mijn “omgeving” kon zien. Ik was hierdoor verrast omdat ik zonder mijn bril helemaal niet duidelijk kan zien. Ik voelde me ook superalert en vol energie -- dit merkte ik des te meer op na de groeiende lusteloosheid dat ik gevoeld had de voorbije uren.

Aan mijn linkerkant zag ik een aantal mensen werken aan iets; Ik “wist” dat ik het object was van hun zorgen en inspanningen. Het leek alsof ze een donkere maar wat lichtgevende rode kledij droegen; Ik vond dit raar aangezien het ziekenhuispersoneel een groenachtig uniform droeg. Ik kon hun woorden niet horen, maar voelde een lage “hum” van wat ik aannam hun conversatie moest zijn en ik was bewust dat ze heel ijverig bezig waren in één of andere poging waarin verwacht werd dat ik op één of andere manier zou assisteren.

Ik was diep geëmotioneerd door een gevoel van falen om mijn verantwoordelijkheden op te nemen door “af te haken” en “weg te lopen”.

Ik kreeg ook het gevoel dat ik een bijnadoodervaring aan het meemaken was (“Aha! Dus dat is het!”, herinnerde ik me tegen mezelf zeggen) en ook dat “het normaal gezien niet zo moest zijn” (het knagende gevoel dat ik mijn verantwoordelijkheden in de steek liet gekoppeld met een gebrek aan “tunnels” of “heldere lichten” of andere zaken uit de BDE literatuur). Ik dacht hier even over na en besloot dat het toch wijs zou zijn om terug te keren naar mijn lichaam, uit vrees dat het gevoel van falen groter zou worden. Door deze wilsuiting (of zo leek het toch) keerde ik onmiddellijk terug naar mijn lichaam en de vervelende pijn. Het “schuldgevoel” was weg-- maar dus ook de helderheid qua visie en de alertheid van mijn geest.

Terug in mijn lichaam, dacht ik even na en vroeg me af of ik er terug uit zou kunnen gaan; Ik voelde me heel ongemakkelijk op dat moment. Ik was er onmiddellijk terug uit, maar nu stonden de werkende figuren vóór mij in plaats van naast mij. Er was geen bepaald geluid toen ik uit mijn lichaam ging. Ik kon opnieuw zeer helder zien en de pijn was helemaal verdwenen. Maar het gevoel van falen ten opzichte van mijn plicht was teruggekeerd. Deze keer dacht ik serieus na over het nut om te blijven waar ik was en het gevoel van falen aan te pakken of terug te keren naar mijn lichaam. Na enige bedenktijd besloot ik dat het heel oneerlijk was van mij om te blijven waar ik was wanneer anderen op mij rekenden en keerde ik dus terug. Als test probeerde ik voor de laatste keer mijn lichaam te verlaten. Deze keer waren mijn pogingen onsuccesvol.

In reflectie, toen ik onderweg was om angioplastiek te ondergaan, besefte ik dat gedurende de hele tijd, zelfs in het begin, geen angst had gehad om te sterven noch de nood of de behoefte had ervaren om het “goed te maken” met een christelijke (of andere) god. Het is inderdaad zo dat mijn gehele indruk van de hele ervaring en de fenomenen die ermee gelinkt zijn extreem interessant waren, maar fysiek onprettig. Mijn primaire mentale focus tijdens die gebeurtenissen was mijn spijt dat ik gefaald had het werkproject af te maken dat mij toevertrouwd was en mijn wens om mijn collega’s niet nog meer in de steek te laten dan ik al gedaan had.

Gebruikte u medicijnen of andere middelen die van invloed kunnen zijn geweest op de ervaring? Nee

Was dit soort ervaring moeilijk onder woorden te brengen? Nee 

Was er ten tijde van deze ervaring een daarmee in verband staande levensbedreigende gebeurtenis? Ja. Ik had een hartaanval. De aanwezige dokters verklaarden dat mijn hart gestopt was met kloppen en dat “het maximum aantal elektroshocks nodig waren geweest om het kloppen te herstarten” (ze hebben niet gezegd wat het aantal was en mijn geest was er niet genoeg bij om het te vragen)

Wat was uw bewustzijnsniveau en alertheid tijdens de ervaring? Ik denk dat mijn antwoord op de vorige vraag een goed idee geeft. Niettemin, tijdens de gebeurtenissen voorafgaand aan het hartaanval voelde ik me steeds zwakker en minder helder van geest voelen. Waar ik vooral mee inzat was niet misselijk worden in de taxi (de onfortuinlijke taxibestuurder maakte zich druk dat ik in zijn taxi zou overgeven, een mogelijkheid dat, zoals ik hem verzekerde, waarschijnlijk niet zou gebeuren) en ik concentreerde me heel hard om die vent niet teleur te stellen. Tijdens de BDE zelf, voelde ik van mezelf dat ik heel alert en helder was van geest. Er was ook een gemis aan hartstochtelijkheid dat heel duidelijk en reëel was, alhoewel het gevoel van het niet naleven van mijn verantwoordelijkheid heel verpletterend aanwezig was. Maar er was helemaal geen gevoel van “onweerstaanbare drang” of dat ik iets “moest” doen. Enkel het besef dat ik verantwoordelijk zou zijn voor de gevolgen van mijn beslissing, ten goede of ten kwade. Dit was, niettemin, geen reden van angst of andere sterke emotionele reactie; het was eerder een simpel besef van een feit.

Leek de ervaring op enigerlei wijze op een droom? Zoals ik vermeldde, het had veel aspecten van een heldere droom, maar ik besefte dat het geen droom was, omdat het begonnen was terwijl ik volledig wakker was en in een fysiek ongemak verkeerde. Ik ben een beetje vertrouwd met de droomtoestand en de verschillende mentale constructies die gecreëerd of ervaren kunnen worden in dat perceptiegebied. De ervaring had gelijkenissen met de toestand van lucide dromen maar was niet--volgens mijn begrip of geloof--een droomtoestand.

Heeft u een scheiding van bewustzijn en lichaam ervaren? Ja. Ik zag mezelf niet. Ik had echter wel een heel sterk gevoel dat mijn identiteit bleef voortbestaan. Of om het anders te zeggen, wat er ook was buiten mijn lichaam, het was mij. Alhoewel ik niet de mogelijkheid (of de neiging) had om na te gaan hoe ik eruit zag in die toestand. Sterker nog, ik had geen belang voor hoe mijn uiterlijk eruit zou kunnen zien.

Welke emoties voelde u tijdens de ervaring? Ik denk dat ik hierop al geantwoord heb. Maar ik kan er bijzeggen dat er een gevoel van vrijheid was, maar één die sterk beïnvloed was door mijn geestestoestand van dat moment. Ik voelde dat mijn “schuldgevoel” voor het niet afmaken van mijn project me kon gevangenhouden op een vervelende manier of een soort hindernis kon zijn in de toestand van het uit- mijn- lichaam zijn. Ik woog de mogelijkheden af die het gevoel konden versterken of uiteindelijk konden overwinnen. Ik kwam niet tot een geheel sluitend besluit, maar besloot dat het “kon” versterken, wat ik aanvoelde als niet- wenselijk. Ik zou erbij vermelden dat ik geen angst of verrukking voelde. Het was simpelweg een verderzetting (of eindpunt) van de voorgaande gebeurtenissen en leek helemaal natuurlijk en redelijk. Ik was eerder verrast dat ik niet angstig was.

Ging u over in of door een tunnel of een buis? Nee

Zag u een licht? Onzeker. Om te verduidelijken: niet in de zin van “het heldere licht” zoals zo vaak beschreven in de BDE literatuur. Evenwel, zoals reeds vermeld, leek het ziekenhuispersoneel lichtjes te schijnen in een donker of doffe rode schakering. Mijn zicht was helder, maar er was geen “helder licht”. Ik ben benieuwd of de rode schijn zou kunnen beschreven zijn in een ietwat geloofwaardig boek over het menselijk aura (als er zoiets bestaat) en misschien een toestand symboliseert van opwinding of angst of een andere gelijkwaardige emotie?

Heeft u andere wezens gezien of ontmoet? Ja, ik geloof dat de individuen die ik op beide gelegenheden gezien heb en vanuit twee verschillende invalshoeken, het ziekenhuispersoneel was dat me probeerde te reanimeren. Maar opeens kreeg ik het gevoel dat ze ook mijn collega’s voorstelden. Ik heb in geen geval andere “wezens” en zeker geen “bovennatuurlijke” gezien of gevoeld. Integendeel, ik had een gevoel van persoonlijke eenzaamheid (ik verkies dit als ik met serieuze zaken bezig ben) en een gevoel dat ik in een positie was om mijn eigen beslissingen en oordelen te maken over hoe de toestand verder zou evolueren. Ik wou niemand in het bijzonder ontmoeten omdat ik erg geabsorbeerd was in mijn eigen gedachten en zou een onderbreking niet verwelkomd hebben.

Heeft u een overzicht van gebeurtenissen in uw leven ervaren? Nee

Heb je iets gezien of gehoord aangaande mensen of gebeurtenissen tijdens je ervaring dat later bevestigd kon worden? Onzeker, dus ik neem aan dat ik klinisch dood was, alhoewel het vrij kort was. Ik heb begrepen van mijn collega dat het ziekenhuispersoneel extreem opgewonden was en haar vertelde “we hebben hem teruggebracht.” Ik heb geen bijzonderheden gezien van wat er gedaan werd. Het “gevoel van de indrukken” was blijkbaar de bedoeling van de individuen die ik bekeek in plaats van fysieke acties. Wat ik aan het bekijken was, begreep ik, waren “acties van binnenuit” van hun kant in plaats van externe acties.

Heeft u mooie of anderszins bijzondere locaties, niveaus of dimensies gezien of bezocht? Onzeker, tenzij je het besef dat er een voortbestaan is van de identiteit buiten het lichaam beschouwd als “een mooie dimensie”. Voor mij was het en blijft het niettemin een zeer persoonlijke dimensie. Ik geloof echter dat ik zulke dimensie zelf had kunnen creëren in mijn eigen perceptie als ik besloten had dat te doen. (Dit kan raar klinken tenzij je vertrouwd bent met lucide dromen waar je regelmatig de droomconstructie wijzigt volgens wat jij wilt)

Heeft u een verandering in ruimte en tijd ervaren? Ja, ik had niet echt een gevoel van tijd, maar de ruimte leek vrij anders. Ik was er, een ruimte (dat onbegrensd leek) en de groep mensen die met mijn lichaam bezig was. Of, misschien vanuit een ander perspectief, was ik aan de rand van twee totaal verschillende “ruimtelijke constructies”--één “achter” mij en één die ik voor me uit kon zien of aan mijn beide zijden. Als ik er over nadenk, zou ik kunnen zeggen dat mijn gevoel van tijd en ruimte meer intern dan extern werd tijdens de duur van mijn BDE.

Had u het idee speciale kennis te hebben, universele orde en/of doel? Ja, ik voelde een bevestiging van mijn eigen persoonlijke ideëen over het leven na de dood, tenminste gedeeltelijk rekening houdende met de beperkingen van de ervaring. Ik had ook het gevoel dat mijn vragen rond een mogelijk voortbestaan van de identiteit min of meer beantwoord werden (alhoewel ik niet weet of ik voor eeuwig of voor een langere of kortere “periode” zou “voortbestaan” hebben). Voor mij, een bevestiging van dit, zelfs in beperkte mate, is zeker een vorm van “speciale kennis” die niet veel mensen de kans krijgen om persoonlijk te ervaren. Voor mij is “geloof” niet langer nodig en zelfs niet wenselijk; inderdaad, geloof vind ik simplistisch. Ik zeg dit niet om arrogant te zijn. Enkel dat voor mij, geloof niet meer van groot persoonlijk belang of interesse is.

Heeft u een grens of fysieke begrenzing bereikt? Onzeker. Buiten de twee verschillende posities waarin ik mezelf bevond, had ik geen behoefte om “fysiek” te bewegen. Ik was bezig aan het denken over en het overwegen van mijn toestand en de nood om een beslissing te nemen. Ik had echter wel het gevoel dat als ik niet snel zou beslissen om niet terug te keren naar mijn lichaam, ik het gewoonweg niet zou kunnen. Dus ik denk dat je zou kunnen zeggen dat ik een gevoel had van een “grens” en wat er zou gebeuren als ik die zou “oversteken”. Niettemin zou dit een zelf opgelegde grens van een beslissing zijn en geen externe oversteek van de ene plaats naar de andere. Maar het leek alsof ik op een dempel stond, alhoewel dit eerder tussen mijn oren (in mijn hoofd) was dan daadwerkelijk.

Heeft u gebeurtenissen in de toekomst gezien? Nee, integendeel ik had een diep gevoel van een “nu” waar er werkelijk geen tijd onderverdeeld kon worden in verleden, heden of toekomst. Wat er zou (of kunnen) gebeuren was zo nauw gelinkt aan wat er in het “nu” aan het gebeuren was dat het er integraal deel leek uit te maken in plaats van een soort tijd die er apart van stond.

Was u betrokken bij of zich bewust van een beslissing omtrent de terugkeer in uw lichaam? Ja. Ik geloof dat het te gedetailleerd beschreven is in bovenstaande vragen.

Had u enige helderziende, paranormale of andere speciale gaven volgend op de ervaring die u eerder niet had? Ja, de voorbije twee jaar heb ik ondervonden dat ik vrij vaak dromen heb over mijn collega’s die een zekere relevantie hebben met wat er in hun leven gebeurt op dat moment zelf, soms zelfs tot in vrij ongewone kleine details. Eerst vertelde ik het hen op een luchtige manier alsof het eerder een grap was, maar ik heb ondervonden dat ze heel vaak verbaasd zijn over de dromen. Ik vind ook dat lucide dromen veel gemakkelijker is en meer bevredigend. Heel eigenaardig is een constant gevoel te hebben van hier te zijn (in deze tijd en ruimte), maar ook niet hier te zijn. Het is geen onaangenaam gevoel noch een “schizofrenisch” gevoel van in twee gesplitst te zijn. Eigenlijk voelt het “completer” dan mijn vorig gevoel van verdeeldheid tussen wat wij “leven” en “dood” of “deze wereld” en “de volgende” noemen. Ik heb eerder het gevoel van een comfortabele sensatie van een voet te hebben in elke “wereld” en een begeleid gevoel van evenwicht. Echter, de rust in mijn geest die bij me gebleven is sinds mijn ervaring en mijn behoefte om een gelijkmoedigheid van de geest te verzekeren (bv. het vermijden van een excessief verantwoordelijkheidsgevoel) is echter het belangrijkste “speciaal geschenk” geweest. Ik geloof dat, zoals sommige boeddhistische filosofieën leren, de laatste gedachten en “hartstochten” van de geest op het moment van de dood de meest kritische zijn. Daarom probeer ik “belemmerende emoties” te vermijden die kunnen uitmonden in gevoelens zoals het “schuldgevoel van verantwoordelijkheid” die ik voelde tijdens mijn BDE’s.

Zijn er veranderingen in uw instelling of geloofsovertuiging na uw ervaring? Ja. Ik geloof rotsvast dat het Joods-Christelijk- Islamitisch geloof in één leven/één dood gevolgd door een wraakzuchtige/belonende veroordeling helemaal irrelevant is voor mijn specifiek bestaan. Ik voel alsof ik, persoonlijk, bevrijd was van een onderdanigheid aan een subtiel, vreemd en (volgens mij) verwerpelijk geloofsysteem waarvoor ik nooit veel gevoeld heb maar waarvoor ik angst had voor de macht dat het over mij zou kunnen uitoefenen. Omgekeerd heb ik een dieper respect en wens om meer te leren over bepaalde Oosterse geloofssystemen zoals het boeddhisme en andere waarin het bestaan voorgesteld wordt in een context waarin het individu de bron is van eendert welke “ veroordeling” in het leven na de dood. Deze laatste context stemt meer overeen met mijn eigen ervaring. Al bij al heb ik meer vertrouwen in mijn eigen intuïties voor zulke zaken “omdat ze betrekking hebben op mij”. Wat voor anderen geldt, weet ik niet en ik denk niet dat het van groot belang is voor mij om dat te weten. Ik denk dat de ervaring van het leven na de dood juist anders kan zijn voor elk ieder. In tegenstelling tot vele BDE’s die ik gelezen heb, voel ik geen overdonderende behoefte om meer mededogen of liefdadigheid of andere uitingen van vrijwilligerswerk te ondernemen (noch heb ik een gevoel voor het omgekeerde). In tegenstelling tot anderen die beweren zulke ervaringen te hebben gehad, vind ik de mijne uniek en heel persoonlijk. Een nood aan zelfkennis en verbetering waarbij anderen niet betrokken zijn. Ik denk dat dit deels zou kunnen voortkomen uit een besef dat ik niet echt een ander kan helpen met wat zij/hij meest nodig heeft totdat ik het leer voor mezelf te doen. Ik heb ondervonden dat ik het leven veel minder serieus neem dan voorheen, maar ironisch genoeg neem ik de “waarde” van het in leven zijn veel meer serieus. Ik bedoel, ik zie dat mijn dagelijks leven met zijn vreugdes, verdriet en saaie tussenmomenten niet zo belangrijk is in een groot schema; wat gebeurt moet simpelweg aanvaard worden zoals het komt en behandeld worden op een vaardige manier. Maar het is belangrijk om wat komt aan te nemen met een rustige geest, vanop een afstand en het te gebuiken om te leren en te groeien. Dit is een gebied waarin ik mijn gedachten (of mentale indrukken) heel moeilijk kan beschrijven. Ik denk dat wat ik wil zeggen is dat ik “het leven” (dit leven) nu zie als een klas gevuld met oefeningen die me voorbereiden op een meer waardige uiting van mijn eigen persoonlijk bestaan als onafhankelijke identiteit. De oefeningen op zich zijn niet belangrijk, maar ze moeten gebruikt worden voor wat komen zal en voor de ervaringswaarde die ze willen vervullen. Ik moet huiswerk maken niet voor het huiswerk zelf maar voor wat het me zal leren nadat het “beoordeeld” wordt. Ik moet meer leren over de “Ik” die uit mijn lichaam gekomen is en hoe die “Ik” zijn wil en mentale constructies kan uiten in een manier dat positief zal zijn. En ik moet ontdekken wat “positief” echt is.

Heeft u deze ervaring met anderen besproken? Ja. Ik selecteer mijn “anderen” met zorg want ik denk dat de meeste mensen zelfs niet geïnteresseerd zouden zijn, laat staan me geloven. De reacties zijn al bij al positief geweest. Alhoewel, ik heb het gevoel dat wat ik ervaren heb van groter belang geweest is voor mij als een leerervaring dan voor anderen. Ik denk dat zolang andere mensen niet hetzelfde of iets gelijkaardigs ervaren, ze enkel academisch of emotioneel kunnen reageren en zeker niet uit ervaring. En het is de ervaring, niet het horen van de ervaring, dat volgens mij belangrijk is. Degenen bijvoorbeeld die enkel geprikkeld worden bij het horen van zulke ervaringen vergaren waarschijnlijk meer schade dan nut van het horen van de ervaring. 

Wat waren uw gevoelens direct na de ervaring? Grote vreugde. En innerlijke kalmte. En een soort van gecontroleerde opwinding. Allemaal in één gebundeld. Het was een heel goede ervaring, een oppermachtige “leerervaring”. Ik ben er nog steeds van onder de indruk en ik denk er over en de implicaties die ik er elke dag van bespeur. Soms beschouw ik het als de spirituele equivalent van de puberteit. Een hele nieuwe manier van leven.

Wat was het beste en wat het slechtste deel van de ervaring? De bevestiging van het voortbestaan van de identiteit was veruit het meest spectaculaire deel van de ervaring. Het besef dat mijn gedachten van het moment zo’n impact hadden op mijn mentale toestand buiten mijn lichaam was het “ergste”--maar misschien ook heel goed omdat ik geleerd heb (geloof ik) waar ik aan moet werken om een volledige positieve ervaring te verzekeren wanneer ik mijn lichaam achterlaat zonder enige optie om terug te keren. Al bij al was het besef van voortbestaan als suikerglazuur denk ik. De cake heeft me geleerd dat ik aan mijn gedachten moet werken. Dus veronderstel ik dat er enkel “beste” kanten waren aan de ervaring.

Is er nog iets dat u wilt toevoegen betreffende de ervaring? Ik heb niet het gevoel dat wat ik meegemaakt heb universeel is. Integendeel, ik heb de neiging te geloven dat wat individuen zullen ervaren vooral “zelfgestuurd” zal zijn gebaseerd op hun geloof, ingesteldheid etc. Er kan een “god” zijn of “goden” die met sommige zielen een diepgaand contact aangaat/aangaan; Er kunnen ervaringen zijn van tussentoestand, gelijkaardig aan die beschreven in het Tibetaanse Dodenboek. Ik weet het niet en ik denk niet dat het belangrijk is dat ik het weet. Ik heb het gevoel dat het moment van overgang de meest unieke persoonlijke ervaring kan zijn van alle menselijke ervaringen en dat het een gebied is waarin we vrijwillig of onvrijwillig dat zullen creëren wat we vinden.

Is uw leven duidelijk veranderd als gevolg van de ervaring? Ja. Zoals vermeld in bovenstaande vragen, concentreer ik me nu veel meer op wat ik refereer als “mijn gedachten volwassener maken”. Ik probeer ook vaker lucide dromen serieuzer te oefenen omdat ik geloof dat ik meer controle zal vergaren op mijn echte droomtoestand. Ik zal efficiënter “onder mijn hoede kunnen nemen” in het leven na de dood dat in bepaalde Tibetaanse boeddhistische scholen heel nauw gelinkt is met het vorige. Ik werk ook ijverig om de “mij” van de BDE te onderscheiden van de “mij” dat het product is van mijn eigen biochemische processen, mijn omgeving en mijn opvoeding. Het laatste is volgens mij enkel een tijdelijke persona die de echte “ik” momenteel gebruikt maar die zal verdwijnen (eerder zoals de “mij” die eens een tweejarig kind was die ik me niet meer bewust herinner). Ik moet werken om te leren dat de “echte ik” die deze persona gebruikt om te leren en te groeien, maar die niet identiek is aan die persona. In een boeddhistische context probeer ik de zuivere “mij” te onderscheiden van het globale (perceptie, gedachte etc) die “mij” “lijken” te zijn in dit lichaam en die ik op één of andere manier gebruik om mijn “mij-heid” te uiten in dit leven.

Zijn er na de ervaring dingen gebeurd in uw leven of heeft u medicijnen of andere middelen gebruikt die een herbeleving van een deel van de ervaring veroorzaakten? Nee. Ik heb, ter info, altijd drugs vermeden omdat ik er niet van hou dat er in mijn geest ingebroken wordt door vreemde indringers. Als men mij zou vertrellen dat ik mijn BDE zou kunnen herhalen door het gebruiken van dit of deze substantie, zou ik het weigeren. Ik ben overtuigd in mijn geval dat wat ik bereik mbt BDE’s of gelijkaardige ervaringen enkel moet komen van mezelf of helemaal niet.

Hebben de gestelde vragen en de door u gegeven informatie een volledig beeld gegeven van uw ervaring? Ja ik denk van wel.

Zijn er andere vragen die we kunnen stellen waardoor uw ervaring nog duidelijker in beeld komt? Ik denk dat de vraaglijst heel compleet was en ik heb spijt dat ik niet de bekwaamheid of verstand heb om te antwoorden naar diens waarde. Bedankt voor de gelegenheid om mijn ervaringen uit te leggen, alhoewel niet altijd even duidelijk. Ik waardeer de kans om het te doen en hoop dat het voor u wat nut heeft.